Is de werkgever aansprakelijk bij een arbeidsongeval?
Een veel voorkomende vraag is in welke gevallen de werkgever aansprakelijk is voor een arbeidsongeval. Op de werkgever rust een (vergaande) zorgplicht voor de veiligheid op het werk. De werkgever dient er zoveel mogelijk voor te zorgen dat er geen ongevallen op de werkvloer plaats vinden. Tevens moet de werkgever zorgen voor veilig materiaal en voldoende maatregelen nemen om gevaarlijke situaties en letsel te voorkomen. Wanneer er een arbeidsongeval plaatsvindt, is de werkgever veelal aansprakelijk. Tenzij de werkgever kan aantonen dat het arbeidsongeval niet aan hem toerekenbaar is, omdat hij zijn zorgplicht is nagekomen.
Bijvoorbeeld in een zaak die aan het Gerechtshof in Leeuwarden was voorgelegd. Het gaat om een werknemer die werkzaam was als vorkheftruckchauffeur. Sinds 1998 geldt de gordelplicht voor heftrucks. Hij reed in een heftruck die was afgeleverd voordat de gordelplicht was ingevoerd en die geen veiligheidsgordel bezat. De werknemer kreeg een arbeidsongeval met de heftruck en stelde de werkgever hiervoor aansprakelijk. Het Hof oordeelde dat van de werkgever verlangd had mogen worden dat de hij zijn bedrijfsmiddelen aanpast aan de nieuwe (wettelijke) veiligheidsvoorschriften. De werkgever had volgens het Gerechtshof een veiligheidsgordel moeten aanbrengen. Doordat de werkgever dat heeft verzuimd, is hij tekortgeschoten in zijn zorgplicht. Gelet op die omstandigheden diende de werkgever de schade van de werknemer te vergoeden.
UITZONDERINGEN OP WERKGEVERSAANSPRAKELIJKHEID
Of de werkgever aansprakelijk is dient telkens van geval tot geval beoordeeld te worden. Een werkgever is niet aansprakelijk in gevallen van ‘opzet of bewuste roekeloosheid’ van de kant van de werknemer.
Dit is bijvoorbeeld wanneer de werkgever ervoor heeft gezorgd voor deugelijke materialen, maar de werknemer er bewust geen gebruik van maakt. Neem als voorbeeld een werkgever die een deugdelijke ladder heeft aangeschaft ten behoeve van het magazijn, terwijl de werknemer besluit gebruik te maken van een gladde stoel. Indien de werknemer van de stoel valt en zich daardoor bezeert is de werkgever niet aansprakelijk, immers is hij zijn zorgplicht nagekomen door er voor te zorgen dat er een deugdelijk ladder is. Dat de werknemer besluit daar geen gebruik van te maken, is zijn eigen verantwoordelijkheid.
Maar let op! Niet iedere fout wordt de werknemer aangerekend. Uit de jurisprudentie blijkt dat van opzet of bewuste roekeloosheid niet snel sprake is. De rechter gaat er bij beoordeling van uit dat werknemers bij het doen van hun routine werkzaamheden wel eens onvoorzichtig worden en de veiligheidsvoorschriften minder nauw nemen. Wanneer een werknemer zich niet aan de voorschriften houdt, hoeft dit niet perse te betekenen dat de werkgever niet meer aansprakelijk is voor de gevolgen van een arbeidsongeval.
PREVENTIEVE MAATREGELEN NEMEN
Al met al blijkt uit de jurisprudentie dat het niet gemakkelijk is voor een werkgever om aan te tonen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen. De werkgever dient te allen tijde te onderzoeken of preventieve maatregelen mogelijk zijn of dat er een veiligere manier van werken mogelijk is. Liggen die maatregelen niet voor handen, dan dient de werkgever er voor te zorgen dat op een duidelijke en voorzienbare manier voor mogelijk gevaar en/ of risico’s wordt gewaarschuwd.
Vragen over werkgeversaansprakelijkheid? Vraag uw advocaat
Wij blijven de relevante en boeiende ontwikkelingen over dit onderwerp voor u volgen. Neem voor concrete vragen gerust contact met ons op, wij helpen u graag!